052 - 245 11 28

Teambuilding outdoor

Auteur: Aart Pijl

Teambuilding ervaringen?

Heb je in het kader van teambuilding wel eens aan je angsten gewerkt door in een hoge paal te klimmen, er onder luid applaus van collega’s bovenop gestaan om dan over te stappen naar de volgende hoge paal? Samen met collega’s in een tentje geslapen met minimale voedselvoorraad? Van een tafel achterover in de armen van collega’s gevallen? Veel van deze teambuildingsactiviteiten worden ingezet voor de ontwikkeling van een team. Het aanbod is groot, en niet alleen met outdooractiviteiten. Maar wat is het effect? Wordt een team er werkelijk beter van, is er werkelijk sprake van teamontwikkeling? Wanneer zou je hiervoor kiezen, en met wie? Een kritische blik.

Teambuilding en outdoor

Man met blinddoek stapt over de rand, kan hij vertrouwen dat collega's hem opvangen Outdoor is fysiek actief zijn in de buitenlucht. Groepen gaan fysieke en mentale uitdagingen aan, regelmatig zelfs meerdere dagen. Oorspronkelijk is Outward Bound opgezet in Wales om mensen individueel voor te bereiden op zware fysieke taken op zee. Later ontwikkelde het zich via een recreatieve naar een business activiteit.

Outdoor-trainers en brochures benoemen als leereffecten: zelfinzicht, vertrouwen en teamwork. Het zijn vooral ook activiteiten om samen plezier aan te beleven, en men onderscheidt 3 soorten van activiteiten:

Teambuilding Wilderness: zeilen, raften, hiking, kajakken, lange trektochten. Dit zijn langer durende activiteiten. Het uithoudingsvermogen speelt een rol en er treedt altijd wel frustratie tussen de deelnemers op. Daar moeten ze mee om zien te gaan. De nadruk bij deze activiteiten ligt op: jezelf ontdekken, het zelfvertrouwen vergroten en als bijproduct inzicht krijgen in het functioneren van de groep.

Teambuilding High Rope: klimmen, over touwbruggen lopen, paalspringen, tokkelen. Dit zijn kortdurende activiteiten met flink risico. De nadruk ligt op het overwinnen van angsten. De groep moedigt aan en er is altijd een maatje die moet zorgen voor de zekeringen, zodat je niet naar beneden valt.

Teambuilding Low Rope: deze lijken op high rope activiteiten, maar dan dichterbij de grond en ze lijken minder risicovol. Het aantal arts- en ziekenhuisbezoeken is echter even groot als bij de high rope activiteiten. Deze activiteiten voert men vooral uit in parken en tuinen van conferentieoorden. Ze zijn verplaatsbaar en goedkoper en in Nederland het meest populair.

Het spinnenweb

Dit is een voorbeeld van een Low Rope teambuilding activiteit die veel leidinggevenden bekend voorkomt.

Tussen bomen zijn touwen gespannen, als ware het een spinnenweb, met gaten van ongeveer 30 cm. Alle leden van de groep moeten één voor één door het spinnenweb, zonder een touw aan te raken. Elk raam mag maar 1x gebruikt worden. Sommige deelnemers krijgen bij aanvang een blinddoek. Voor de anderen geldt: als je het touw raakt, dan word je ‘blind’ en krijg je ook een blinddoek.

De giftige rivier

Een tweede voorbeeld van een Low Rope teambuilding activiteit.

De groep krijgt een aantal planken en vaten van 20 cm. hoog en de opdracht om samen de giftige rivier over te steken (aangewezen stuk grasveld). Er zijn te weinig planken om dit in 1x te doen.

De reacties van deelnemers op dit soort outdoor activiteiten zijn nogal verschillend. Sommigen zijn erg enthousiast, vinden het leuk. Anderen vragen: Is dit het geld en de tijd waard? Is dit een hype-activiteit, een echte training of een plezierig uitje? Zijn dit spelletjes vermomd als training?

Teambuilding outdoor: zelden teamontwikkeling

De fysieke mogelijkheden van deelnemers zijn bij outdoor activiteiten vaak bepalend. In een werksituatie spelen de vakinhoudelijke deskundigheid, de managementervaring en de positie van personen in het team en de organisatie een belangrijke rol. Het gaat dus om een ander ‘spel’, dat men speelt met dezelfde spelers, zie ook mijn weblog bij managersonline. Overeenkomsten zijn altijd te vinden, maar het is erg moeilijk om de ervaringen van de buiten-oefeningen te vertalen naar de samenwerking in de directiekamer. Vertrouwen hebben in collega’s bij een valoefening is echt iets anders dan elkaar vertrouwen in geldzaken. Iemand die onzorgvuldig is met geld, hoeft niet onzorgvuldig te zijn bij het fysiek opvangen van een collega. Fysieke activiteiten, plezier en feedback uit de nabesprekingen dragen natuurlijk wel bij aan de sfeer in het team. Maar dan hebben we het nog niet over structurele verbeteringen in het functioneren van het team.

Vertrouwen hebben in een collega bij een valoefening is iets anders dan die collega vertrouwen in geldzaken

Persoonlijke ontwikkeling ipv teambuilding

Met fysieke activiteiten kan je de mentale grenzen van een team opzoeken.

Meestal worden outdoorprogramma’s aangeboden als teamontwikkeling, terwijl ze met name gericht zijn op de persoonlijke ontwikkeling. Individuen krijgen fysiek moeilijke opdrachten. Collega’s treden op als cheerleader. Abseilen kan persoonlijk een doorbraak betekenen in het overwinnen van angst. Ook als je over kolen loopt, en het gaat goed, ontdek je dat je meer kan dan je dacht. Maar als ieder teamlid de moeilijke afdaling voltooid heeft, wat is dan het effect op het team?

Mentale grenzen opzoeken

Het kan wel zo werken dat je met een fysieke activiteit de mentale grenzen van het team opzoekt. ‘Wil je nu niet verder? Of kan je niet meer verder?’ Wat doe je als team als iemand de boel ophoudt? Hoe ga je om met de situatie waarin jij degene bent die het team belemmert om door te gaan? Dit kunnen rijke ervaringen zijn voor het hele team, die eenvoudig door te vertalen zijn naar de werksituatie.

Meestal zijn teambuildingsactiviteiten zo niet ingericht en zijn het de individuele teamleden die leren omgaan met hun angsten, werken aan hun zelfvertrouwen en leren omgaan met teleurstelling en verlies. Dat is natuurlijk wel winst voor het team, maar daarmee ontwikkel je nog geen team tot betere prestaties.

Als het nodig is dat managers zich persoonlijk ontwikkelen, dan kunnen zij zich beter individueel inschrijven voor een outdoor trainingsprogramma.  En natuurlijk zijn er ook goede alternatieven, waarbij je niet hoeft te tokkelen of door spleten te kruipen.  Neem bijv. een coach of ga een tijdje in therapie, dan schat ik in dat de kans op de gewenste resultaten groter is. Dan werk je nl. met experts in persoonlijke ontwikkeling.

Teambuilding: metaforische en symbolische activiteiten

Outdoortrainers zien de oefeningen die gericht zijn op samenwerking als metaforisch en symbolisch. Dit vraagt dus altijd om een vertaalslag naar de praktijk. De ervaringen uit het spinnenweb blijken moeilijk om te zetten in een andere interactie binnen het team. Stel dat de conclusie is dat de samenwerking onder leiding van Suzan tot goede resultaten heeft geleid. Hoe Teambuilding in de bergenvertaal je dat dan naar de samenwerking in het managementteam, dat onder leiding staat van directeur Piet, die de instructies van Suzan goed opvolgde? Een veel verworven inzicht is: voor een goed resultaat moeten we naar elkaar luisteren, goed communiceren en elkaar helpen. Hoe ziet dat er dan uit als er sprake is van een probleem op het gebied van Human Resources? Het blijkt dat het moeilijk is om de verworven inzichten en goede intenties werkelijk in praktijk te brengen met concrete praktijkcases. De onderlinge feedback en het plezier van samen buiten bezig zijn hebben natuurlijk wel invloed op het functioneren van het team, maar noem het geen teamontwikkeling, daarvoor is de invloed te beperkt en vrijblijvend. Het is meer een teamuitje.

Onervaren, jong en kennismaking

Outdoor activiteiten zijn leuk voor jonge mensen, bijv. jonge sales teams. De activiteiten sluiten aan bij hun leefwereld. Omdat ze aan het begin staan van een carrière is het van belang dat ze leren over zichzelf. De activiteiten en vooral de feedback in de nabesprekingen dragen bij aan het vergroten van het zelfinzicht en ook in het meer ervaring te krijgen in het geven van feedback en het bespreken van ieders functioneren.

Voor beginnende teams kan het een leuke manier zijn om elkaar eens beter te leren kennen. Een teambuildingsactiviteit werkt dan als een icebreaker. Omdat niet iedereen zo gecharmeerd is van deze activiteiten, niet iedereen altijd mee kan doen en vanwege het risico op lichamelijk letsel kan de keuze misschien beter vallen op samen koken, een golf clinic of een flinke wandeling maken. Minder spectaculair, maar als icebreaker zeker zo geschikt.

De relatie tussen de verschillende ‘spelen’

Voor de ontwikkeling van directie- en managementteams is het geen aanrader. Voor teamontwikkeling op dit niveau is het belangrijk dat er een directe relatie ligt tussen de taken van het team, de verbetering van de samenwerking en de ontwikkeling van het team. Cruciaal voor deze teams zijn bijvoorbeeld de gezamenlijke strategie en de manier waarop het team gebruik maakt van de vakinhoudelijke deskundigheid van teamleden.

Kies liever voor een aantal tweedaagse bijeenkomsten, waarin het team, binnen de werkcontext, werkt aan een actueel vraagstuk. Neem dan extra tijd voor reflectie en laat het team bijstaan door een deskundige op dit gebied. De acties van het team en de reflectie daarop zijn realistisch. Ieder leert over de eigen rol en positie, de eigen bijdrage en hoe dat beter op elkaar af te stemmen. Tegelijkertijd los je samen een taai vraagstuk op. Een vertaalslag is overbodig. Niemand zal twijfelen aan het nut van tijd en geld die op deze manier zijn ingezet. Het is natuurlijk minder spectaculair, maar veel beter te verantwoorden. Natuurlijk doe je dan tussendoor ook iets leuks en ontspannen. Wel iets waar iedereen aan deel kan nemen en vrijwel zeker niemand naar de Eerste Hulp hoeft.

Experts voor de ontwikkeling van je managementteam?

Mail / bel 052 245 11 28 dan weet je meteen of we de juiste partij zijn